De gemeente Apeldoorn heeft een groot vermogen geïnvesteerd in kapitaalgoederen in de vorm van wegen, openbare verlichting, riolering, groen, water, sportvoorzieningen, gemeentegebouwen en onderwijsgebouwen. Het onderhoud van deze goederen is van groot belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op vele terreinen. Vanwege het belang hiervan is dit onderhoud grotendeels vastgelegd in allerlei meerjarenplannen, nota’s, visies en regelingen.In deze paragraaf wordt per onderwerp ingegaan op de notities en plannen waarin het beleidskader is aangegeven, de stand van zaken en de voornemens voor de komende periode. Hiermee willen we inzicht geven op welke wijze het onderhoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen wordt geborgd. We verbeteren de traditionele infrastructuur ook door middel van informatietechnologie, waarmee we invulling geven aan de doelstelling van Smart City.

1. Integrale openbare ruimte
Stand van zaken
Apeldoorn is een ‘Buitenstad’ met veel groen en een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is. Het is het stamkapitaal van onze gemeente. Verduurzaming en ‘voorraadbeheer’ zijn centrale opgaven voor de toekomst. Het voorraadbeheer betreft het zodanig in standhouden van de voorzieningen dat een veilig en economisch verantwoord gebruik mogelijk is. Als uitgangspunt voor het onderhoud geldt het niveau B volgens het handboek openbare ruimte van CROW. Als de kapitaalgoederen versleten raken dienen ze te worden vernieuwd of vervangen. Met het beheren van de stad gaan we de focus meer leggen op projecten die bijdragen aan de doelstellingen van de stad, bijvoorbeeld door de inzet van bestaande middelen zoveel mogelijk te combineren met het duurzaam en toekomstbestendig maken van de openbare ruimte. Hierbij wordt gebruik gemaakt van monitoringsinformatie over de huidige toestand, het functioneren en door projecten te prioriteren op hun bijdrage aan deze doelstellingen. In de periode 2016-2018 is uit het onderzoek ‘Grip op kapitaalgoederen’ gebleken dat de vervangings- en vernieuwings-middelen voor de meeste kapitaalgoederen voldoende zijn. Voor de vervangingsopgave van groen zijn vanaf 2018 extra middelen beschikbaar in afwachting van een langere termijnplan. Voor bruggen en kunstwerken zijn de middelen voor de lange termijn onvoldoende. Behalve het normale onderhouds- en vervangingsregime krijgt de integrale vernieuwing van de openbare ruimte in de oudere wijken extra aandacht onder de noemer Revitalisering (zie ook programma 3).

2.a. Groen

Stand van zaken
Groen is een onderscheidende kwaliteit van Apeldoorn. Het is ons natuurlijke kapitaal. De budgetten voor onderhoud zijn toereikend om te kunnen voldoen aan het onderhoudsniveau. Maar ze zijn ontoereikend om in de vervangingsopgave op de lange termijn te kunnen voorzien. In deze begroting hebben wij investeringsruimte voorzien om een eerste aanzet te kunnen maken met de vervanging en vernieuwing van oudere bomen en beplantingen. Een vervangingsplan voor de langere termijn volgt in 2019. Hoewel het dagelijkse onderhoud goed op orde is, is de belevingswaarde vanwege bezuinigingen de laatste jaren behoorlijk versoberd. Vanaf 2018 zijn er middelen beschikbaar om meer kleur aan te brengen. Verder wordt In het kader van het groenplan gewerkt aan versterking van het groen en verbetering van de uitstraling. Groen kent een grote betrokkenheid bij de bevolking die zich vertaalt in bewonersparticipatie. Daarmee voegen bewoners zelf kwaliteit aan hun eigen woonomgeving toe. Inmiddels zijn er ruim 200 initiatieven.

2.b. Wegen

Stand van zaken
In 2014 is gestart met de uitvoering van de maatregelen die zijn opgenomen in het ‘Herstelplan Wegen (fiets-, voetpaden en wegen)’. Mede door de extra provinciale middelen is de kwaliteit van onze wegen in de afgelopen jaren grotendeels hersteld. Vooral de asfaltwegen zijn in kwaliteit toegenomen (wat ook de insteek was van het Herstelplan). Daarmee is de basis inmiddels redelijk op orde. We zetten een deel van het budget in voor het omvormen van asfalt naar elementenverharding en een deel op specifieke projecten waar grote kansen liggen om meerwaarde toe te voegen (bijvoorbeeld een grote plus in beeldkwaliteit, veiligheid of functionaliteit). Bij dergelijke ingrijpende projecten geven we inwonersparticipatie een grotere rol. Het zijn immers de bewoners en gebruikers die echt kunnen vertellen hoe hun straat een aantrekkelijk verblijfsklimaat krijgt. Daarbij vinden wij het logisch om het Wegenplan in de toekomst te verbreden naar een integraal vervangingsprogramma openbare ruimte. In het MJOP Wegen 2017-2019 is het programma voor drie jaar opgenomen.

3. Openbare verlichting

Stand van zaken
Apeldoorn heeft de laatste jaren sterk ingezet op het vervangen van minder energie efficiënte armaturen door dimbare LED armaturen. Ruim vijfentwintig procent van het areaal in Apeldoorn bestaat nu uit dimbare LED armaturen.Het resultaat is dat het energiegebruik van 6.000.000 kWh gedaald is naar 5.000.000 kWh.De komende jaren gaan wij door met het vervangen van minder energie efficiënte armaturen in de woongebieden en op de ringwegen door een dimbare LED variant. Tevens krijgen de masten op de ringwegen een schilderbeurt en worden slechte masten vervangen door nieuwe masten. Met deze aanpassing dragen wij bij aan een mooi, aantrekkelijk en duurzamer Apeldoorn.

4. Bruggen

Stand van zaken
Het algemene beeld is dat er voldoende middelen zijn om de bruggen, tunnels en viaducten op orde te houden. Voor de langere termijn, na 2030, zijn de vervangingsgelden met betrekking tot renovatie van kanaalbruggen en spoorviaducten niet aanwezig.

5. Begraafplaatsen

Stand van zaken
In februari 2018 is het College van B en W geïnformeerd over de stand van zaken. Daarin is aangegeven dat de egalisatiereserve aanmerkelijk is verbeterd maar dat vinger aan de pols nodig blijft. Aandachtspunten om aan te werken zijn:- verdere verbetering van het productenaanbod en dienstverlening   - de toekomst van de begraafplaats Soerenseweg,-  de provinciale ontwikkelingen rond natuurbegraven. Verbetermaatregelen die in 2018 zijn genomen betreffen de drainage van begraafplaats Wenum en een nieuwe Beheersverordening. Een visie voor de Soerenseweg komt in 2019 gereed. De aanpassing van de provinciale omgevingsverordening in 2018 rond natuurbegraven bemoeilijkt het realiseren van een natuurbegraafplaats in de omgeving van Heidehof. Dit is verwoord in een zienswijze op de concept-omgevingsverordening. Tegelijkertijd wordt natuurbegraven in andere delen van het Gelders natuurnetwerk wel eerder haalbaar. De verwachting is dat dit tot particuliere initiatieven gaat leiden. Daarvoor is het echter nodig dat de gemeente de beleidsregel rond bijzondere begraafplaatsen aanpast. Dit is in 2018 in onderzoek.

6. Water & riolering

Stand van zaken
In 2019 wordt het jaarprogramma van Rioleringsplan 2016-2020 uitgevoerd. Speerpunten van het plan zijn anticiperen op klimaatverandering door het afkoppelen van regenwater en de openbare ruimte meer geschikt maken voor de opvang van regenwater. Er wordt ingezet op het afkoppelen van 6 ha verhard oppervlak o.a. in de openbare ruimte, bij scholen en particulieren door middel van een subsidieregeling. Samen met het waterschap wordt gewerkt aan een verdere verduurzaming van de afvalwaterketen. Een reguliere taak is het dagelijks beheer en groot onderhoud van de riolering. Onderzoek toont aan dat de staat van de riolering in Apeldoorn gemiddeld goed is. Daarom zijn vanaf 2017 voor een periode van 10 jaar de vervangingsinvesteringen in de riolering verlaagd. Er wordt wel meer ingezet op reparatie.

7. Verkeersapparatuur

Stand van zaken
Voor het beheer en onderhoud van verkeersapparatuur zijn er contracten gesloten met alle leveranciers. Dit geldt ook voor het verhelpen van storingen.  Er worden diverse iVRI's (intelligente Verkeers Regel Installaties) geplaatst. Deze kunnen communiceren met de weggebruiker en zo de doorstroming beter regelen (de eerste kruispunten die hiervoor in aanmerking komen zijn: Arnhemseweg/Aluminiumweg en Hofveld/Ravenweg). Wij zetten in op anticiperende netwerkregelingen (traject Europaweg-Laan van Orden).Daarnaast wordt het vervangingsprogramma integraal uitgevoerd in combinatie met het uitvoeringsprogramma Wegen.

8. Parkeren

Stand van zaken
Voor het onderhoud parkeerapparatuur, parkeergarages en maaiveld zijn contracten afgesloten. In 2018 heeft een aanbesteding voor vervanging van nieuwe garage apparatuur plaatsgevonden. De vervanging wordt over drie jaar uitgesmeerd. Het betreft zowel vervanging van bestaande inmiddels afgeschreven apparatuur (bijvoorbeeld parkeergarage Orpheus als eerste) als nieuwe apparatuur (bijvoorbeeld parkeergarage Anklaar per 2019). Bij de aanbesteding is rekening gehouden met nieuwe ontwikkelingen zoals belparkeren in garages en kentekenherkenning, waarbij de keus voorligt deze direct op te nemen of in ieder geval apparatuur aan te schaffen die hierop in principe is voorbereid.

9. a. Gemeentelijk vastgoed - gebouwen

Stand van zaken
Met betrekking tot het onderhoud wordt gewerkt met Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s), conform de NEN 2767 overeenkomstig het in 2017 door u vastgestelde Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf. Voor het merendeel van ons vastgoed zijn MJOP’s beschikbaar. Uitzonderingen hierop zijn objecten waarvoor afstoot/verkoop wordt overwogen en het vastgoed in projectontwikkelingsgebieden. Hier wordt alleen het hoognodige onderhoud uitgevoerd. De MJOP’s zijn leidend voor de wijze en mate van uitvoering van het onderhoud en vormen de (financiële) basis voor de onderhoudsvoorziening binnen het Vastgoedbedrijf. Voor een aantal objecten geldt dat het eigenarenonderhoud is belegd bij de huurder van het vastgoed. Dit geldt voor Orpheus, Coda, Omnisport en de Accresportefeuille (inclusief de gymlokalen). De gemeente streeft in lijn met haar eigenaarrol naar een goede regie en sturing op het door deze partijen uit te voeren eigenarenonderhoud van haar eigen vastgoed. In de paragraaf Vastgoed is terug te lezen dat de komende jaren wordt gewerkt aan diverse projecten zoals renovatie stadhuis, nieuwbouw parkeergarage Anklaar, renovatie Parkeergarage Koningshaven, aankoop en verbouwing Zilverschoon 4 ten behoeve van het CMO en nieuwbouw Gemeentewerf Noord. Voor deze objecten zal na einde van het project een (nieuw) MJOP opgesteld dienen te worden.

9. b. Gemeentelijk vastgoed - sportvelden

Stand van zaken
In het verleden is een deel van de gemeentelijke veldsportaccommodaties (velden en bijbehorende kleedgebouwen) geprivatiseerd naar verenigingen die de accommodaties in gebruik hebben. Een deel (circa 35 velden) is nog gemeentelijk eigendom, waarbij de afgelopen jaren een groot deel van de overeenkomsten is aangepast op het onderdeel entouragegroen (onderhoud is overgenomen door de verenigingen). De huidige lijn is dat overeenkomsten op natuurlijke momenten worden aangepast. In de periode 2016-2018 is gewerkt aan het inzichtelijk krijgen van onze onderhoudsverplichtingen binnen de sportportefeuille. Het betreft zowel kleedaccommodaties als velden. Dit heeft in 2017 geresulteerd in MJOP’s waarin de toekomstige gemeentelijke onderhoudsverplichtingen in kaart zijn gebracht. Met ingang van 2018 wordt het onderhoud conform deze MJOP’s uitgevoerd.